Begin juni verscheen Het Geleedpotigenboek bij de Jeugdbondsuitgeverij. Dit is het eerste Nederlandse boek sinds 1988 waarmee je insecten en andere geleedpotigen tot op familie kan determineren. Uniek aan het boek is dat er, naast insecten-experts, ook heel veel jongeren aan meegewerkt hebben.
Samenwerking
Aan Het Geleedpotigenboek is meer dan 5 jaar gewerkt door redactie, auteurs, fotografen, tekenaars en testers. Veel van hen zijn jonge mensen die lid zijn (geweest) van één van de natuurverengingen voor jongeren (www.jnm.nl en www.njn.nl), of entomologen die vrijwillig hebben bijgedragen met hun expertise. Sommige tabellen zijn gebaseerd op oude werken, anderen zijn geheel opnieuw geschreven. Gedurende het project zijn bovendien 400 exemplaren gedrukt en getest door studenten van hogescholen en universiteiten. Het boek is daarmee gemaakt door èn voor enthousiaste jongeren en studenten, maar is natuurlijk voor een breed publiek interessant.
Geleedpotigen determineren
Met Het Geleedpotigenboek kan je met determinatietabellen van alle geleedpotigen (zoals insecten, duizendpoten, spinnen, kreeften) bepalen tot welke orde ze behoren. Een orde is een grote groep van organismen, zoals vlinders, kevers, pissebedden, hooiwagens. Voor veel orden zijn er vervolgens determinatietabellen voor het bepalen van de familie. Zo kan je erachter komen of je kever een kortschildkever, een kniptor, of één van de tientallen andere families is. De focus in de gids ligt op het leren van algemene kenmerken, de anatomie van insecten en herkenningsterminologie. Vandaar dat de gids zeer geschikt is voor biodiversiteitscursussen- en vakken en ecologisch onderzoek en vooral bij opleidingen erg welkom is. Door de gids leren studenten nog steeds insecten te herkennen op basis van taxonomie en determinatiekenmerken, in een tijd waarin beeldherkenning en enkel plaatjes kijken een makkelijk alternatief lijkt.
Dat determineren is niet altijd even eenvoudig. Soms hoef je slechts het aantal poten te tellen, maar bijvoorbeeld voor het bepalen van de vliegenfamilies moet je regelmatig naar haartjes en vleugeladers kijken. Daarom zijn er meer dan 500 tekeningen opgenomen van de belangrijke kenmerken. Bovendien is bijna elke orde en familie met een foto afgebeeld, waardoor het boek meteen een goede indruk geeft van de diversiteit van elke orde. In totaal zijn er naast de tekeningen ook nog eens zo’n 500 foto’s opgenomen in het boek.
De gids legt de focus op een ander niveau dan de meeste insectengidsen, waarmee je vaak enkel een specifieke selectie algemene soorten leert herkennen, of juist alle soorten binnen een kleine soortgroep of familie. Met Het Geleedpotigenboek zul je niet elk insect op soort kunnen determineren, maar juist een idee krijgen van de diversiteit binnen een familie, de hoofdkenmerken van de familie en daardoor heel snel een brede kennis van alle Nederlandse insecten krijgen.
